Tabletki antykoncepcyjne – nazwy, zastosowanie oraz wady i zalety to kilka głównych tematów, które interesują osoby rozpoczynające przyjmowanie pigułek. Jeżeli ty także zastanawiasz się nad wyborem zabezpieczeń hormonalnych, zapoznaj się z poniższym tekstem.
Tabletki antykoncepcyjne, zawierające w sobie syntetyczne hormony, należą do jednych z najskuteczniejszych rodzajów środków zapobiegających zajściu w ciążę. Wiele pań, szczególnie tych, które dopiero rozpoczynają stosowanie jakichkolwiek metod antykoncepcyjnych, może nie być zaznajomionych z rodzajami tabletek doustnych i ich działaniem na organizm. Zainteresowanym polecamy zapoznanie się z poniższym tekstem. Omawiamy w nim tabletki antykoncepcyjne, nazwy, sposoby zażywania oraz ich wady i zalety.
Tabletki antykoncepcyjne – na czym polega ich działanie?
Środki antykoncepcyjne przyjmowane doustnie zalecane są przede wszystkim kobietom, które prowadzą aktywne życie seksualne, jednak nie są gotowe na posiadanie potomstwa. Działanie zapobiegające ciąży możliwe jest dzięki zawartości syntetycznych hormonów (np. progestagen, czyli pochodna progesteronu i/lub estrogen), których zadanie polega na:
- zahamowaniu owulacji i niedopuszczeniu do uwolnienia komórki jajowej;
- zmianie konsystencji śluzu w szyjce macicy, poprzez jego zagęszczenie, co nie pozwala plemnikom na swobodne przemieszczanie;
- zmianie endometrium, czyli błony śluzowej macicy, tak, aby implantacja zarodka nie była możliwa.
Stężenie hormonów w nowoczesnych tabletkach antykoncepcyjnych
Stężenie hormonów nie jest we współczesnych pigułkach tak duże, jak w tabletkach starego typu. Nie wpływa to jednak negatywnie na ich skuteczność – regularne ich zażywanie gwarantuje niemal 100% skuteczność w zapobiegnięciu nieplanowanej ciąży. Co więcej, specjaliści wskazują, że ich stosowanie nie powoduje tak uciążliwych skutków ubocznych, jak miało to miejsce w przypadku dawnych form antykoncepcji hormonalnej.
Wysoka skuteczność hormonalnych środków antykoncepcyjnych
Skuteczność antykoncepcyjna tabletek jedno- i dwuskładnikowych uważa się za jedną z wyższych. Wskaźnik Pearla dla tych pierwszych wynosi od 0,5 do 3, natomiast dla drugich od 0,1 do 7,6. Oczywiście wiele zależy od tego, czy zażywanie tabletek antykoncepcyjnych odbywało się regularnie i zgodnie z zaleceniami lekarza. Prócz zapominalstwa największym wrogiem skuteczności tabletek są:
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe, czyli ostre biegunki i wymioty;
- antybiotykoterapia – leki mogą wyjałowić florę bakteryjną organizmu, skutkując gorszą wchłanialnością antykoncepcji;
- niektóre zioła np. dziurawiec;
- niektóre leki antywirusowe, przeciwgrzybicze, nasenne i antydepresanty;
- węgiel aktywny oraz środki typu Smecta;
- leki przeczyszczające i/lub odchudzające.
Tabletki antykoncepcyjne – nazwy
Antykoncepcję hormonalną można zakupić wyłącznie na receptę, po wcześniejszej konsultacji i badaniu u lekarza ginekologa. Chociaż, jak wspominaliśmy, skutki uboczne ich stosowania nie są już tak dotkliwe jak niegdyś, należy pamiętać, że nadal są to środki mające duży wpływ na zmianę działania organizmu.
Tabletki doustne dzieli się przede wszystkim na:
- tabletki jednoskładnikowe – w ich skład wchodzi jeden hormon. Najczęściej jest to progestagen. Do dostępnych na rynku tabletek jednoskładnikowych należą Azalia, Cerazette, Symonette i Limetic;
- tabletki dwuskładnikowe – prócz progestagenu zawierają również estrogen. Zalicza się do nich takie tabletki dwuskładnikowe jak m.in. Naraya, Belara, Novynette, Ovulastan, Vines, czy Diane-35.
Dobór metody antykoncepcji zależy w dużej mierze od indywidualnych potrzeb i reakcji organizmu kobiety na dany hormon.
Zastosowanie i działanie tabletek antykoncepcyjnych jednoskładnikowych
Tabletki antykoncepcyjne zawierające wyłącznie jeden hormon określa się czasami jako minipigułki. Przepisuje się je najczęściej:
- nastolatkom i kobietom poniżej 25. roku życia;
- matkom, które karmią piersią (progestagen nie hamuje laktacji);
- kobietom, które z różnych powodów nie mogą przyjmować estrogenu.
Opakowanie zawiera 28 tabletek powlekanych, które należy przyjmować przez cały cykl, bez przerwy. Krwawienie z odstawienia najczęściej nie występuje, chociaż może pojawiać się niewielkie plamienie. Warto pamiętać, aby stosowanie środków odbywało się codziennie o tej samej porze. Pierwsze tabletki powinno się zażyć w przeciągu pięciu dni nowego cyklu, najlepiej w momencie rozpoczęcia miesiączki. Ich działanie opiera się głównie na zmianie śluzu szyjkowego, niektóre hamują także owulację.
Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe – działanie i stosowanie
Jak wspomnieliśmy, dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne charakteryzuje zawartość hormonów progestagenu oraz estrogenu. Należą one do częściej stosowanej formy zabezpieczenia. Mogą je przyjmować wszystkie panie, u których lekarz nie zaobserwował żadnych przeciwwskazań. Pigułki dwuskładnikowe dzielą się na:
- tabletki jednofazowe – w każdej pigułce znajduje się takie samo stężenie substancji czynnej. Można spotkać się z opakowaniami po 21 tabletek lub 28;
- tabletki dwufazowe – opakowania zawierają tabletki w dwóch różnych kolorach. Ich przyjmowanie jest uzależnione od momentu cyklu, w którym znajduje się kobieta, bowiem każdy kolor oznacza inną zawartość hormonów. Należy ściśle przestrzegać rad lekarza oraz zaleceń w recepcie dołączonej do pudełka;
- tabletki trójfazowe – w opakowaniu znajdują się trzy rodzaje tabletek, zawierające różną kombinację hormonów. Wyróżniają się kolorem, tak, aby można było rozpoznać, którą pigułkę należy przyjąć danego dnia. Tabletki trójfazowe mają imitować naturalny cykl menstruacyjny kobiety.
Rodzaj antykoncepcji ma duże znaczenie w kwestii sposobu jej zażywania
Najlepiej jest robić to o tej samej porze dnia, aby uniknąć wahania hormonów, a przy okazji wyrobić sobie codzienny nawyk i nie dopuścić do pominięcia pigułki; dlatego kobietom zaleca się ustawienie przypomnienia np. w smartfonie.
Jak zażywać tabletki antykoncepcyjne?
W przypadku opakowań zawierających 21 tabletek, po wykorzystaniu blistra, należy odczekać siedem dni. W ciągu nich powinno nastąpić krwawienie. Nieco inaczej jest z antykoncepcją zawierającą po 21 tabletek z substancją czynną i 7 z tzw. tabletkami placebo. Po upływie trzech tygodni, kiedy zażywa się pigułki z hormonami, należy przyjąć placebo. Po zastosowaniu ostatniej tabletki można otworzyć kolejne opakowanie środków. W kolejnym przypadku, kiedy mamy do czynienia z opakowaniem zawierającym 24 tabletki czynne i 4 tabletki placebo, zażywanie jest podobne; różnica polega na krótszym okresie przyjmowania tabletek niezawierających hormonów i dłuższym (24 dni) zażywaniu substancji czynnej.
Czy przerwa jest konieczna?
Przez wiele lat stosowanie tabletek antykoncepcyjnych przebiegało podobnie: po upływie 21 dni konieczna była przerwa, podczas której mogła nastąpić miesiączka. Jednak według najnowszych doniesień naukowych, takie działanie nie ma żadnego medycznego uzasadnienia. Co najważniejsze, większość kobiet woli zrezygnować z comiesięcznego krwawienia i dlatego często radzi się lekarzy w kwestii pominięcia standardowej siedmiodniowej przerwy.
Antykoncepcja awaryjna – czym jest?
Tabletka awaryjna, potocznie zwana „dzień po” należy do środków mających na celu opóźnienie owulacji. Wskazaniem dla ich przyjęcia jest uprawianie seksu bez zastosowania odpowiedniego zabezpieczenia, a zatem w sytuacji, w której doszło do ryzyka wystąpienia zapłodnienia. Dotyczy to np. pominięcia tabletki antykoncepcyjnej. Na rynku dostępne są pigułki „dzień po”, które można przyjąć do 72 lub 120 godzin po stosunku.
Pigułki antykoncepcyjne – podsumowanie
Tabletki hormonalne należą do jednej z najskuteczniejszych i najchętniej stosowanych metod zapobiegania niechcianej ciąży. W zależności od tego, co ustali lekarz podczas wywiadu i po przeprowadzeniu niezbędnych badań, mamy do dyspozycji dwa rodzaje tabletek antykoncepcyjnych: jednoskładnikowe i dwuskładnikowe. Jeżeli uważasz, że taka forma zabezpieczenia byłaby odpowiednia także i dla ciebie, nie czekaj i czym prędzej skonsultuj się z zaufanym ginekologiem!
Zobacz także:
- Jak działają tabletki antykoncepcyjne? Poznaj mechanizm działania antykoncepcji hormonalnej!
- Po jakim czasie działają tabletki antykoncepcyjne? W jakim momencie antykoncepcja hormonalna zaczyna chronić przed ciążą?
- Tabletki antykoncepcyjne a alkohol – czy picie ma wpływ na ich skuteczność? Przekonaj się, jakie jest działanie tabletek antykoncepcyjnych po spożyciu alkoholu
- Jak rozpoznać ciążę, biorąc tabletki antykoncepcyjne? Czy zajście w ciążę podczas brania tabletek jest możliwe?
- Tabletki antykoncepcyjne – jak brać i czego spodziewać się po przyjmowaniu antykoncepcji hormonalnej?