Kapturek antykoncepcyjny jest określeniem na kobiece mechaniczne środki zapobiegające ciąży. Poniżej przedstawiamy, jak działają ich poszczególne rodzaje, jak je stosować i jakie mają wady oraz zalety.
Środki antykoncepcyjne są bardzo ważnym elementem zapobiegania niechcianej ciąży. Obecnie do wyboru jest ich bardzo wiele, od zwykłych prezerwatyw, po doustną antykoncepcję, a skończywszy na zastrzykach. Jednak, jeśli z jakichś powodów stosowanie powszechnie dostępnych prezerwatyw i tabletek hormonalnych nie wchodzi w grę, nic straconego. Aktywne seksualne kobiety mogą zdecydować się na kapturek antykoncepcyjny. Zapoznaj się z poniższym tekstem i dowiedz się, na czym polega ta metoda antykoncepcji, jakie są jej rodzaje i jak ją stosować, aby przynosiła rezultaty.
Czym jest kapturek antykoncepcyjny?
Kapturek antykoncepcyjny należy do mechanicznej metody zapobiegania ciąży. Oznacza to, że podobnie jak prezerwatywy, stanowi fizyczną barierę dla plemników i chroni przed przedostaniem się ich do szyjki macicy. Warto pamiętać, że prawidłowo umieszczone kapturki nie powodują uczucia dyskomfortu – jeżeli takowy występuje, oznacza to, że środek nie został właściwie zaaplikowany i konieczna jest poprawa. Ponadto nieprawidłowe umiejscowienie może powodować przesuwanie się kapturka, co zmniejszy jego skuteczność.
Rodzaje kapturków dopochwowych
Kapturek naszyjkowy
Kapturek naszyjkowy, jak sama nazwa wskazuje, jest rodzajem kapturka antykoncepcyjnego, który zakłada się tak, aby przyssał się do szyjki macicy. Jego kształt przypomina nieco naparstek; jego brzeg rozszerza się ku dołowi, dzięki temu dobrze dopasowuje się do budowy anatomicznej i kieruje nasienie do rowka. Większość kapturków naszyjkowych wykonana jest z gumy lub wysokiej klasy silikonu. Są to produkty wielokrotnego użytku, dzięki czemu na początku wystarczy zakup jednego.
Błona dopochwowa (diafragma)
Błona dopochwowa, zwana także diafragmą, to kolejna bardzo stara forma barierowej antykoncepcji, stosowana jeszcze przed rozpowszechnieniem hormonalnych metod zapobiegania ciąży. Zazwyczaj przyjmuje kształt półkuli; jest wykonana z wytrzymałej gumy silikonowej klasy medycznej, a ponadto posiada metalowy pierścień na krawędziach, który zagina się i ułatwia właściwe umiejscowienie diafragmy w pochwie. Dzięki jej wklęsłemu kształtowi tworzy się specyficzny zbiorniczek, który można wypełnić środkiem plemnikobójczym – zwiększa to skuteczność metody antykoncepcyjnej.
Jak stosować kapturek naszyjkowy?
Zakładanie kapturka naszyjkowego jest dosyć skomplikowane. Aby zapewniać odpowiednie zabezpieczenie, powinien on ściśle przylegać do szyjki macicy. Po dobraniu rozmiaru kapturka oraz modelu dopasowanego do budowy anatomicznej pochwy kobiety powinien zostać założony przez lekarza ginekologa. Po tym można już samemu nauczyć się jego aplikacji. Stosowanie kapturka naszyjkowego nie jest proste. Zakładanie i wyjmowanie go wymaga praktyki. Przy jego aplikacji należy użyć palca wskazującego, wsuwając kapturek dnem do dołu tak głęboko, aby dotarł aż do szyjki macicy. Następnie warto sprawdzić, czy przylega on odpowiednio ściśle.
Kiedy zakładać kapturek naszyjkowy?
Dużą zaletą kapturka naszyjkowego jest fakt, że można założyć go nawet na 6 godzin przed stosunkiem. Z drugiej strony powinien on pozostać w pochwie przez kilka godzin; w przeciwnym wypadku może dojść do zapłodnienia. Zazwyczaj zaleca się, aby znajdował się on w pochwie nie dłużej, niż 48 godzin, jednak o szczegóły warto zapytać lekarza.
Jak zakładać diafragmę?
Podobnie jak w przypadku kapturka antykoncepcyjnego, przed zastosowaniem diafragmy należy skonsultować się z lekarzem. Zbada on jaka średnica będzie odpowiednia i wytłumaczy, jak ją zakładać. Aplikuje się ją na 6 godzin przed seksem i nie wyjmuje przez kolejne 6 po współżyciu, aby zapobiec zapłodnieniu. Tak jak przy stosowaniu kapturka, wraz z diafragmą warto użyć środka plemnikobójczego. Błonę dopochwową należy chwycić za pierścień i ściskając go, wsunąć krawędź wgłąb pochwy. Tylny brzeg ma znaleźć się za szyjkę macicy, natomiast przód powinno się umiejscowić za spojeniem łonowym. Jeżeli po zaaplikowaniu diafragmy daje się wyczuć przez nią ujście szyjki macicy, oznacza to, że została założona prawidłowo.
Dużym plusem błony dopochwowej jest możliwość wielokrotnego użytku – może ona spełniać swoje zadanie nawet przez dwa lata!
Czym jest wskaźnik Pearla?
W przypadku oceny skuteczności danej antykoncepcji stosuje się tzw. wskaźnik lub indeks Pearla. Wyrażany liczbowo określa ilość ciąż, jaka nastąpiła podczas stosowania danego środka, na 100 kobiet współżyjących regularnie przez okres roku. Określa się go poprzez wyliczenie stosunku liczby nieplanowanych ciąż przez 12 miesięcy do liczby miesięcznych cykli i pomnożenie wyniku przez 1200. Jeżeli np. wynik wynosi 5, właśnie tyle kobiet (na badanych 100) zaszło w ciążę po stosowaniu danej metody antykoncepcji. Za najskuteczniejsze uważa się te, których wynik wynosi 2 lub mniej.
Skuteczność kapturka naszyjkowego i diafragmy
Skuteczność powyższych metod antykoncepcji, czyli kapturka naszyjkowego i błony dopochwowej, zależy przede wszystkim od ich prawidłowego zastosowania. Tylko zastosowanie się do zaleceń i odpowiednie umieszczenie ich w pochwie zagwarantuje zapobieganie niechcianej ciąży i chorobom przenoszonym drogą płciową. W przypadku kapturka naszyjkowego wskaźnik Pearla waha się od 4 do 20. W przypadku drugiej metody wynosi on natomiast od 6 do 16. Za mniejszą skuteczność, niż ma to miejsce np. w przypadku prezerwatyw (3–7) zazwyczaj odpowiada nieprawidłowe włożenie, zsunięcie się przedmiotu albo równoległe stosowanie np. środków nawilżających, lub preparatów medycznych, przepisywanych na stan zapalny pochwy.
Kapturki naszyjkowe i diafragmy – dla kogo?
Obydwie metody poleca się głównie kobietom, które z różnych powodów nie mogą stosować antykoncepcji hormonalnej. Kapturki dobrze sprawdzą się także u pań, które mają słabe mięśnie pochwy lub cierpią na nawracające zapalenie pęcherza. Są chętnie stosowane przez kobiety, które obawiają się ingerencji w hormonalną gospodarkę lub z różnych względów nie mogą przyjmować tabletek antykoncepcyjnych ani stosować plastrów czy zastrzyków.
Wady i zalety antykoncepcji mechanicznej
Zarówno diafragma, jak i kapturki naszyjkowe mają swoje wady oraz zalety. Do plusów należą:
- brak hormonów;
- możliwość wielokrotnego użytku;
- niska cena diafragmy;
- ochrona przed takimi chorobami jak zapalenie narządów miednicy mniejszej, neoplazja szyjki macicy oraz niektóre infekcje przenoszone drogą płciową;
- możliwość założenia na kilka godzin przed współżyciem.
Minusami metody antykoncepcji mechanicznej to z kolei:
- wysoka cena w przypadku kapturka;
- wymagana wcześniejsza wizyta u lekarza;
- ryzyko wystąpienia infekcji intymnych;
- mała popularność, a tym samym gorsza dostępność;
- konieczność pozostawienia środka w pochwie przez kilka godzin po stosunku;
- ryzyko podrażnień dróg rodnych.
Przeciwwskazania do stosowania
Niestety, zarówno błona dopochwowa, jak i kapturek naszyjkowy nie mogą być stosowane przez wszystkie kobiety. Do przeciwwskazań stosowania diafragmy należą:
- osłabione mięśnie pochwy oraz krocza;
- uczulenie na materiał, z którego jest wykonana;
- wady wrodzone pochwy;
- przebycie wstrząsu toksycznego w przeszłości;
- nawracające stany zapalne układu moczowego;
- nawracające stany zapalne pochwy.
W przypadku kapturków nie powinny ich stosować kobiety, które doświadczają:
- uczulenia na materiał;
- przebyty w przeszłości wstrząs toksyczny.
Mechaniczne metody antykoncepcji – podsumowanie
Zarówno kapturek naszyjkowy, jak i błona dopochwowa mogą być odpowiednią metodą antykoncepcji dla niektórych kobiet. Chociaż nie należą one do łatwych w użyciu, mogą zagwarantować odpowiednią ochronę przed chorobami przenoszonymi drogą płciową oraz niechcianą ciążą. Przed zastosowaniem warto oczywiście upewnić się, jaka jest ich skuteczność antykoncepcyjna i zapoznać z przeciwwskazaniami.
Zobacz także:
- Czym jest antykoncepcja? Które środki antykoncepcyjne i hormonalne stosować? Najskuteczniejsza, nowoczesna antykoncepcja
- Gąbka dopochwowa – złożony środek antykoncepcyjny. Czy jest skuteczna? Jak z niej korzystać?
- Antykoncepcja bez recepty – odkryj najskuteczniejsze środki!
- Prezerwatywa dla kobiet – co warto wiedzieć o tej metodzie antykoncepcji?
- Tabletki antykoncepcyjne – skutki uboczne, cena, czym jest antykoncepcja hormonalna?