Hermafrodyta, rzadziej nazywany już obojnakiem, to osoba, która przyszła na świat zarówno w cechami męskimi, jak i żeńskimi. Wokół tego terminu narosło wiele mitów, które postaramy się teraz rozwiać.
Obojnactwo jest zjawiskiem często występującym w przyrodzie. Również człowiek może przyjść na świat jako hermafrodyta. Dzieje się tak wtedy, kiedy w życiu płodowym wykształcają się narządy płciowe typowe zarówno dla mężczyzn, jak i dla kobiet. zjawisko hermafrodytyzmu nadal jest u nas słabo znane, dlatego warto rzucić odrobinę światła na ten temat.
Hermafrodyta, czyli kto? Definicja hermafrodytyzmu
Hermafrodytą nazywamy osobę, która przyszła na świat z męskimi i żeńskimi narządami płciowymi. Zjawisko hermafrodytyzmu nazywane jest także interseksualizmem albo obojnactwem. Szacuje się, że nawet jedno na tysiąc dzieci ma szansę przyjść na świat z cechami obu płci.
Etymologia terminy hermafrodyta odnosi się do łacińskiego sformułowania hermaphroditus, co można przetłumaczyć na obupłciowy. Termin ten ma swoje korzenie w mitologii greckiej. Nimfa Salmakis padła ofiarną nieszczęśliwej miłości do syna Hermesa i Afrodyty. Na jej prośbę bogowie połączyli dwie osoby w jedno ciało tworząc hermafrodytę, czyli osobę o cechach płciowych kobiety i mężczyzny.
Niektóre objawy hermafrodytyzmu to między innymi:
- Niejednoznaczny wygląd zewnętrznych narządów płciowych;
- Mikropenis;
- Przerośnięta łechtaczka;
- Wnętrostwo;
- Opóźnienia i zaburzenia okresu dojrzewania.
Skąd bierze się hermafrodytyzm?
Wiesz już kim jest hermafrodyta. Wiele osób jednak zastanawia się skąd bierze się taka budowa organizmu. W przypadku ludzi hermafrodytyzm jest spowodowany różnego rodzaju zaburzeniami chromosomów.
Osoba interpłciowa powstaje, kiedy dwa zapłodnione jaja łączą się ze sobą, tworząc zygotę z dwa chromosomami X i jednym chromosomem Y. W pozostałych przypadkach hermafrodytyzm może być powodowany przez gen SRY. Gen ten jest odpowiedzialny między innymi za wytwarzanie testosteronu. Kiedy podczas mejozy przenosi się do chromosomu X, wykształcają się zarówno męskie, jak i żeńskie genitalia.
Rodzaje hermafrodytyzmu
Istnieją trzy opisane odmiany hermafrodytyzmu, które zostały do tej pory opisane przez lekarzy. Trzeba jednak pamiętać, że te trzy warianty są jedynie pewną podstawą, od której odchodzą jeszcze różne mutacje. Wyróżniamy:
- hermafrodytyzm prawdziwy – to najczęściej występujący typ obojnactwa. Jego najważniejszą cechą jest posiadanie zarówno jąder, jak i jajników. Zazwyczaj po każdej ze stron ciała znajduje się jedno z nich. Narządy płciowe zewnętrzne są mieszane i widoczne na pierwszy rzut oka.
- hermafrodytyzm rzekomy żeński – u dzieci urodzonych z tym rodzajem obojnactwa zewnętrzne organy płciowe na pierwszy rzut oka wyglądają jak męskie. Przerośnięta łechtaczka może przypominać penisa. Wewnętrzne z kolei odpowiadają żeńskim.
- hermafrodytyzm rzekomy męski – w tym wypadku jest dokładnie odwrotnie. Zewnętrzne narządy płciowe przypominają te żeńskie, jednak wewnętrzne odpowiadają męskim.
Czy hermafrodytyzm się leczy?
Leczenie hermafrodytyzmu jest bardzo kontrowersyjną kwestią. Z perspektywy medycyny przez lata obojnactwo było uznawane za zaburzenie płciowe. W ostatnich latach jednak coraz częściej podnoszą się głosy osób interseksualnych, które chcą być postrzegane jako odrębna płeć a obojnactwo jest dla nich elementem tożsamości.
Zazwyczaj jednak w momencie, kiedy cechy hermafrodytyzmu są widoczne na pierwszy rzut oka (a tak dzieje się w większości przypadków) lekarze konsultują przypadek z rodzicami lub prawnymi opiekunami noworodka. To oni podejmują decyzję co do tego jakiej płci ostatecznie ma być dziecko.
W przypadku hermafrodytyzmu rzekomego – zarówno męskiego, jak i żeńskiego – wyraźne cechy płciowe zaczynają uwydatniać się dopiero w okresie dojrzewania. Podjęcie decyzji o zachowaniu konkretnej płci nie jest więc łatwe. Jednakże leczenie chirurgiczne stosowane jest z powodzeniem już od lat siedemdziesiątych. W Polsce również działają specjaliści, którzy są w stanie się go podjąć.
Coraz częściej wspomina się o tym, że wybór płci powinien zostać dokonany przez osobę zainteresowaną. I to dopiero w momencie, kiedy będzie ona świadoma tego, przy której chce pozostać.
Hermafrodyta a kwestie prawne
W Polsce nie ma możliwości zarejestrowania w urzędzie płci innej niż żeńska i męska. Właśnie z tego powodu dzieci urodzonego z hermafrodytyzmem prawdziwym są wcześnie poddawane operacjom. Rodzice zazwyczaj nie chcą, aby dziecko miało problemy z aktem urodzenia, czy wyrobieniem innych dokumentów.
Tożsamość płciowa wykształca się jednak dopiero w wieku nastoletnim, dlatego może pojawić się konflikt między tym jaką płeć wybrali dziecku rodzice a tym z jaką ono samo się identyfikuje.
Podsumowanie
Hermafrodyta (osoba interpłciowa) to ktoś, kto przyszedł na świat z narządami rozrodczymi męskimi i żeńskimi. Wyróżniamy trzy rodzaje hermafrodytyzmu: prawdziwy, rzekomy żeński i rzekomy męski. Obecnie dzieci, u których cechy interpłciowe są widoczna zaraz po urodzeniu poddawane są zabiegowi chirurgicznemu. Społeczność osób interpłciowych zabiega jednak o to, aby w przyszłości odejść od tych praktyk.
Zobacz także:
- Androgynia – co oznacza to pojęcie i z jakimi cechami się wiąże? Dowiedz się wszystkiego o osobach androgynicznych
- Cisgender – kim jest osoba cispłciowa i skąd wziął się ten termin? Dowiedz się wszystkiego o cispłciowości
- AFAB – co oznacza ten skrótowiec i czy może on być uznany za określenie transfobiczne?
- Trans-kobieta – dowiedz się wszystkiego o osobach trans oraz o procesie tranzycji
- Jak zwracać się do osoby niebinarnej, aby nie zostać posądzonym o dyskryminację?