WZW B to jedna z najgroźniejszych chorób zakaźnych, jaka zagraża człowiekowi. Na szczęście przyjęcie pełnego cyklu szczepionki gwarantuje trwałą i skuteczną ochronę przed wirusem HBV. Dowiedz się, jak rozpoznać to schorzenie i się przed nim uchronić.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, aż 257 milionów osób na całym świecie choruje na WZW B. Co roku 887 tysięcy ludzi umiera na skutek ostrego zakażenia lub powikłań z nim związanych. Zakażenia WZW typu B w Polsce w ostatnich latach na szczęście znacznie się obniżyły. Jest to zawdzięczane rygorystycznym stosowaniem cyklu szczepienia przeciwko wirusowi i przestrzeganiu zasad sterylizacji sprzętu medycznego i kosmetycznego.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B i wirus HBV
Wirusowe zapalenie wątroby typu B to znacznie groźniejsze oblicze tej choroby niż WZW A. WZW B określa się także mianem żółtaczki wszczepiennej. Uznawana jest za jedną z najgroźniejszych chorób zakaźnych, na jakie można zachorować. Za wystąpienie tego zakażenia odpowiada wirus HBV – Hepatitis B virus. Po przedostaniu się do wątroby, powoduje namnażanie się białka wirusowego i wywołuje zakażenie ostre lub przewlekłe.
Jak dochodzi do zakażenia wirusem HBV?
Według danych specjalistów, HBV jest około 100 razy bardziej zakaźny niż wirus HIV. WZW B rozprzestrzenia się m.in. przez:
- kontakt z krwią osoby zakażonej – np. na igłach, narzędziach chirurgicznych, a nawet golarkach;
- kontakt seksualny z nosicielem choroby;
- wydzieliny takie jak śluz, ślina lub sperma;
- poród – noworodek zaraża się od chorej matki.
Większe ryzyko zakażenia WZW B odnotowuje się wśród:
- osób utrzymujących bliski kontakt z nosicielami wirusa;
- ludzi aktywnych seksualnie, z wieloma partnerami;
- narkomanów uzależnionych od substancji psychoaktywnych podawanych drogą dożylną;
- pracowników służby zdrowia i opieki społecznej;
- pacjentów poddawanych inwazyjnym operacjom;
- więźniów.
Zapalenie przewlekłe WZW B statystycznie częściej spotyka mężczyzn niż kobiety, szczególnie będących w podeszłym wieku.
Objawy choroby
Okres wylęgania się choroby od momentu zarażenia może wynosić 60-90 dni. Zdarzają się też przypadki, w których trwa to do 6 miesięcy. Zakażenie HBV może więc długo nie dawać o sobie znać. WZW B czasem rozwija się bezobjawowo – w takiej sytuacji jedynym sposobem na rozpoznanie choroby jest dokonanie analizy enzymów wątrobowych. U osób chorych występują okresy zaostrzenia i łagodzenia symptomów.
WZW B przybiera postać ostrą lub przewlekłą. Do jej charakterystycznych objawów należą:
- pojawienie się żółtawego odcienia skóry i twardówek;
- uczucie przewlekłego zmęczenia i osłabienia organizmu;
- bóle mięśni i stawów;
- nudności i wymioty;
- stan podgorączkowy i gorączka;
- ból w prawym boku, pod żebrami (tam zlokalizowana jest wątroba);
- ciemniejsze niż zwykle zabarwienie moczu, a jaśniejszy odcień stolca.
Rokowania przy tej chorobie niestety nie są zbyt optymistyczne. Według statystyk, wśród 8-20% osób cierpiących na WZW typu B w ciągu 5 lat wytwarza się marskość wątroby. Ten stan może z kolei doprowadzić do raka wątrobowokomórkowego.
Diagnostyka
W związku z tym, że przewlekłe zapalenie wątroby może przebiegać bezobjawowo, do jego rozpoznania konieczne jest wykonanie szeregu badań pozwalających na wykrycie wirusa HBV w organizmie. Należą do nich:
- próby wątrobowe, dzięki którym można zauważyć podwyższony poziom enzymów wątrobowych ALAT, ASPAT i GGTP oraz ALP i bilirubiny;
- badania serologiczne na obecność antygenów HBV i swoistych przeciwciał;
- badanie krzepliwości krwi;
- OB;
- morfologia krwi;
- test na poziom albuminy i białka całkowitego;
- oznaczenie DNA wirusa w surowicy krwi;
- biopsja wątroby;
- USG lub RTG jamy brzusznej;
- inne badania specjalistyczne.
Leczenie przewlekłego WZW B u pacjentów
W ramach postępowania medycznego przy ostrym zakażeniu WZW B możliwe jest jedynie zahamowanie namnażania się wirusa. Całkowite jego usunięcie nie jest możliwe. Jego DNA wnika w materiał genetyczny chorych na WZW typu B do takiego stopnia, że nie da się ich rozłączyć. HBV jest też niezwykle odporny na leki przeciwwirusowe. Pacjentom podaje się następujące substancje:
- leki z grupy analogów nukleotydowych lub nukleozydowych, m.in. adefowir, entekawir, lamiwudynę i telbiwudynę;
- interferon alfa-2a i alfa-2b, pegylowany interferon alfa-2a lub naturalny interferon alfa.
Niezwykle ważne jest też wspomaganie leczenia farmakologicznego naturalnymi metodami (nie mogą one jednak zastąpić medycznego postępowania). Konieczna jest zmiana pewnych nawyków, w tym m.in.:
- zaprzestanie spożywania alkoholu;
- odpowiednie nawadnianie organizmu;
- zapewnienie sobie odpoczynku i nieprzemęczanie się fizycznie;
- zastosowanie lekkostrawnej diety składającej się z 70% łatwo przyswajalnych węglowodanów, 10-20% tłuszczy i 10% białka.
Szczepionka przeciwko WZW B i profilaktyka
Bezwzględnie najskuteczniejszym sposobem na uchronienie się przed marskością wątroby i jej nowotworami jest szczepienie przeciwko WZW typu B. Można zastosować pojedynczy preparat przeciw WZW B lub szczepionkę skojarzoną, która chroni też przed WZW A oraz WZW typu D. Na terenie Polski jest to szczepienie obowiązkowe dla wszystkich nowo narodzonych dzieci. Schemat szczepienia składa się z trzech dawek, z czego pierwsza podawana jest już w pierwszej dobie życia noworodka. Kolejne aplikuje się w 1 i w 6 miesiącu. Możliwe jest też szczepienie dorosłych.
Do pozostałych metod zapobiegania rozprzestrzenianiu się WZW B należą:
- ścisłe przestrzeganie zasad higieny we wszystkich miejscach, w których dochodzi do kontaktu z ludzką krwią;
- zabezpieczanie przedmiotów dotykających potencjalnie zakażonej krwi;
- bezwzględnie stosowanie prezerwatyw podczas kontaktów seksualnych;
- regularne badanie krwi, szczególnie u jej dawców.
WZW B może przebiegać na różne sposoby, lecz w każdym przypadku wiąże się z niebezpiecznymi konsekwencjami. Jeśli podejrzewasz u siebie objawy niewydolności wątroby i obecności wirusa HBV, koniecznie jak najszybciej udaj się do lekarza. Nieleczone WZW typu B może mieć śmiertelne skutki. Jego całkowite wyleczenie niestety nie jest możliwe – obecnie stosowane metody sprowadzają się jedynie do zahamowania rozwoju wirusa.
Zobacz także:
- HDV – wirusowe zapalenie wątroby typu D i jego objawy
- WZW A i wirus HAV – wirusowe zapalenie wątroby typu A
- Mam HPV – co z seksem? Jak nie zarazić partnera lub partnerki?
- AIDS i HIV – zespół nabytego niedoboru odporności. Objawy zakażenia
- Opryszczka narządów płciowych – przyczyny, objawy oraz leczenie