Ból podczas stosunku seksualnego. Dyspareunia – przyczyny, objawy

Odczuwanie bólu podczas stosunku to poważny problem, który często wymaga dokładnej diagnostyki. Bolesne współżycie może przyczynić się do kłopotów w związku, z planowaniem rodziny czy samooceną. Dowiedz się, co może być przyczyną i jak poprawić jakość intymnego pożycia!

Ból podczas stosunku seksualnego. Czym jest dyspareunia?

Dyspareunia, inaczej ból podczas stosunku seksualnego, to powtarzająca się dolegliwość, która występuje zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. To zaburzenie seksualne może oznaczać odczuwanie dolegliwości bólowych zarówno w czasie aktu, jak i po nim albo wcześniej – np. przy próbie penetracji pochwy. Dyspareunia może mieć różne przyczyny, w tym przede wszystkim:

• anatomiczne;
• fizjologiczne;
• hormonalne;
• psychologiczne.

Ból podczas stosunku seksualnego może być spowodowany różnymi czynnikami i dotyczyć różnych części ciała – od narządów płciowych, przez miednicę, po obszar krocza. Dyspareunia może mieć znaczący wpływ na życie seksualne osoby, która jej doświadcza, utrudniając czerpanie radości z seksu. A to przekłada się na relacje z partnerem/partnerką.

Typy i lokalizacje dyspareunii

Dyspareunia to ból, który pojawia się przed, podczas lub po stosunku seksualnym. Czasem towarzyszą jej pieczenie, świąd lub uczucie suchości. Może mieć różne lokalizacje. Ból podczas stosunku seksualnego może być odczuwany na zewnątrz, w okolicach narządów płciowych, a także wewnątrz, głęboko w miednicy. W niektórych przypadkach ognisko bólowe lokalizuje się w okolicach brzucha lub podbrzusza.

Dyspareunia dzieli się na dwie główne kategorie – wstępną i głęboką. Wstępna dyspareunia dotyczy bólu na początku stosunku, podczas próby penetracji. Zwykle związana jest z suchością pochwy, infekcjami, stymulacją lub problemami anatomicznymi. Głęboka dyspareunia to ból podczas lub po stosunku, często związany z głęboką penetracją. Zazwyczaj wynika z problemów w obrębie dna miednicy, takich jak:

• endometrioza;
• zapalenie przydatków;
• stan organizmu po operacji lub porodzie.

Suchość pochwy, głęboka penetracja i inne przyczyny bólu podczas stosunku

Dolegliwość najczęściej zgłaszają kobiety. Suchość pochwy to jedna z najczęstszych przyczyn dyspareunii – może ona wynikać m.in z braku odpowiedniej stymulacji podczas gry wstępnej, zaburzeń hormonalnych, zmniejszenia podniecenia lub stosowania niektórych leków. Brak nawilżenia pochwy podczas stosunku seksualnego może powodować dyskomfort, pieczenie, a nawet ból podczas penetracji – pojawiają się otarcia i inne mikrourazy. Nawilżające żele i kremy mogą być pomocne w takich sytuacjach, ale warto skonsultować się ze specjalistą w celu znalezienia przyczyny problemu.

Innym powodem bólu podczas stosunku może być zbyt głęboka penetracja, która powoduje nacisk na miednicę lub macicę. Różne pozycje seksualne mogą wpływać na głębokość penetracji, dlatego eksperymentowanie z nimi może pomóc w znalezieniu najbardziej komfortowej. Pamiętaj jednak, że regularnie powtarzający się, silny lub przewlekły ból pojawiający się podczas zbliżenia powinien być konsultowany z lekarzem.

Dyspareunia jako objaw infekcji, endometriozy, zapalenia przydatków

Dyspareunia może być też objawem różnych problemów zdrowotnych. Przyczyną bólu podczas stosunku mogą być intymne infekcje układu moczowo-płciowego, takie jak grzybice czy zapalenia dróg moczowych. W takim przypadku oprócz bólu mogą pojawić się też inne symptomy:

• pieczenie podczas oddawania moczu;
• świąd sromu;
• wydzielina z pochwy o nieprzyjemnej woni;
• dreszcze;
• gorączka.

Endometrioza i zapalenie przydatków to kolejne poważne dolegliwości, które mogą powodować ból podczas seksu. Endometrioza to stan, w którym tkanka podobna do błony śluzowej macicy rośnie poza macicą, co może powodować ból głęboko w miednicy, zarówno podczas stosunku, jak i poza nim. Zapalenie przydatków to natomiast infekcja jajników i jajowodów, której objawem może być również dyspareunia.

Na liście chorób, które mogą przyczyniać się do bólu podczas stosunku seksualnego u kobiety, są także:

• mięśniaki macicy;
• łuszczyca i inne dolegliwości dermatologiczne;
• wulwodynia;
• atrofia pochwy;
• chlamydioza, kiła, rzeżączka i inne choroby weneryczne.

Relacyjne i psychologiczne zaburzenia seksualne, które mogą powodować ból

Psychologiczne czynniki to kolejny istotny element, który może wpływać na odczuwanie bólu podczas stosunku seksualnego. Stres, lęk czy traumy związane z seksualnością mogą powodować ból podczas seksu. Negatywne doświadczenia z przeszłości, niepewność czy obawy związane z intymnością mogą prowadzić do napięcia mięśni dna miednicy, co z kolei może powodować dyskomfort lub ból podczas stosunku.

Szczególnym przypadkiem jest pochwica, która powoduje niekontrolowany skurcz mięśni i może nawet uniemożliwić wprowadzenie członka do pochwy. Specjaliści nie są tutaj zgodni, czy reakcja organizmu na stymulację i próbę penetracji jest tutaj przyczyną, czy też zaburzenie stanowi skutek innych problemów fizycznych bądź psychicznych, związanych np. z doświadczeniami molestowania seksualnego.

Relacje z partnerem również mają wpływ na zdrowie seksualne. Jeżeli stosunek nie jest satysfakcjonujący, nie ma pełnego zaufania, pojawiają się napięcie czy konflikty w związku, a seks staje się „obowiązkiem do odbębnienia” – mogą pojawić się problemy z odczuwaniem przyjemności podczas zbliżenia, co łatwo prowadzi do dolegliwości bólowych. W takich sytuacjach pomocne mogą okazać sesje u psychologa czy seksuologa, które pomogą zrozumieć i rozwiązać te problemy.

Najczęstsze przyczyny dyspareunii u mężczyzn

Mimo że ból w czasie stosunku seksualnego częściej występuje u kobiet, także mężczyźni mogą doświadczać dyspareunii. Jedną z najczęstszych przyczyn jest stan zapalny żołędzi penisa czy prącia, który może powodować ból podczas penetracji. Inne czynniki, które mogą wywoływać dolegliwości bólowe podczas intymnego zbliżenia, to między innymi:

• infekcje i stany zapalne układu moczowo-płciowego;
• urazy lub deformacje i wady anatomiczne prącia (np. zbyt krótkie wędzidełko);
• stulejka – nabyta lub wrodzona;
• zapalenie najądrza, prostaty.

Niektóre z zaburzeń objawiają się m.in. krwawieniami oraz bólem podbrzusza lub brzucha. Inną przyczyną bólu podczas seksu może być aspekt psychologiczny. Napięcie, stres czy lęki związane z oczekiwaniami wobec siebie w sferze seksualnej mogą powodować dyskomfort i ból podczas stosunku. W każdym przypadku, kiedy odczuwasz dolegliwości bólowe w trakcie aktu lub po zbliżeniu, powinieneś skonsultować się ze specjalistą. Jedynie krótkotrwały ból spowodowany długim powstrzymywaniem ejakulacji lub brakiem seksu i wytrysku możesz potraktować jako normalny.

Fizjoterapia bólu przy stosunku i pozostałe metody leczenia dyspareunii

Sposób postępowania dostosowuje się indywidualnie do rozpoznanych dolegliwości i potrzeb pacjentki lub pacjenta. Jeżeli przyczyną są problemy z mięśniami dna miednicy, może być pomocna fizjoterapia. Specjalistyczne ćwiczenia mogą pomóc w redukcji napięcia mięśniowego i zwiększeniu komfortu podczas zbliżenia. Inne metody leczenia bólu podczas stosunku seksualnego obejmują między innymi:

• farmakoterapię – w tym leki hormonalne czy przeciwlękowe;
• terapię seksuologiczną;
• operacje w przypadku problemów anatomicznych.

Odczuwasz ból podczas stosunku seksualnego? Skonsultuj się ze specjalistą!

Jeżeli odczuwasz ból podczas stosunku – niezależnie od tego, czy jest on związany z penetracją, czy też pojawia się po niej lub jeszcze przed – należy zgłosić się do lekarza. Seksuolog, ginekolog lub urolog mogą pomóc zdiagnozować przyczynę dyskomfortu i zaproponować odpowiednie leczenie. Ból podczas seksu nie jest normalny i zawsze powinien być powodem do zmartwień.

Pamiętaj, że lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak USG, badania krwi czy wymazy, aby dokładnie zrozumieć, co może być przyczyną bólu. Ważne jest, aby podać specjaliście wszystkie informacje o swoim zdrowiu, stylu życia i historii seksualnej, aby mógł on zasugerować najbardziej efektywne metody terapii.

• Pochwica – wstydliwa przypadłość kobieca. Czym się różni od dyspareunii? Jak leczyć ten problem seksualny?
• Wstrzemięźliwość seksualna i abstynencja – jak brak seksu w małżeństwie wpływa na relacje? Seks w związku a seksuolog
• Anorgazmia, czyli brak orgazmu – potencjalne przyczyny zaburzeń orgazmu
• Genofobia – zrozumieć niepojęty lęk przed seksem
• Zapalenie cewki moczowej – przyczyny, objawy, leczenie i profilaktyka