Kandydoza objawia się typowymi symptomami chorób grzybiczych: świądem, pieczeniem i zaczerwienieniem skóry. Grzyby drożdżopodobne, które ją wywołują mogą namnażać się w różnych miejscach na ciele.
Kandydoza to choroba o podłożu grzybiczym. Wywołują ją drożdżopodobne grzyby – Candida albicans. Ich obecność we florze bakteryjnej jelit jest całkowicie normalnym zjawiskiem i sama w sobie nie powinna powodować jakichkolwiek obaw. Znajdują się też na skórze i w żeńskich narządach płciowych. U zdrowych osób, nie wywołują one żadnych niepożądanych dolegliwości. Jednakże, gdy dochodzi do namnożenia się tych grzybów, skutki mogą być bardzo nieprzyjemne. Sprawdź, co sprawia, że z nieszkodliwej kolonii nagle powstaje kandydoza?
Co to jest kandydoza i Candida albicans?
Kandydoza zwana jest także drożdżycą, ponieważ wywołują ją namnażające się drożdżaki. Choroba ta może pojawiać się w wielu miejscach na ciele, w tym m.in. w jamie ustnej, na sromie i w pochwie, na paznokciach i fałdach skórnych, a także w różnych narządach i układach. Dzieli się na powierzchowną (miejscową) i znacznie groźniejszą – uogólnioną. Niektóre jej rodzaje mogą wywoływać głębokie zakażenia narządów wewnętrznych i krwi – jest to szczególnie niebezpieczna postać kandydozy.
Nie jest to schorzenie, które dotyczy tylko dorosłych. Drożdżaki Candida są też czasem odpowiedzialne za pojawianie się stanu pieluszkowego zapalenia skóry u niemowląt. Powstawaniu kandydozy u starszych dzieci sprzyja m.in. monotonna dieta obfita w cukier, konserwanty, chipsy i napoje gazowane. Rozwijająca się w jelitach grzybica jest niebezpieczna, ponieważ może spowodować ich uszkodzenie i przedostanie się toksyn do krwiobiegu. Dlatego tak ważne jest pilnowanie zdrowej diety dzieci przez ich rodziców.
Candida albicans, zwane w Polsce także bielnikiem białym, ze względu na swoją jasną barwę, to tzw. grzyby bezotoczkowe, zaliczane do klasy Saccharomycetes. Wchodzą one w skład flory fizjologicznej przewodu pokarmowego u około 40-80% społeczeństwa. U zdrowego człowieka nie powodują żadnych negatywnych skutków i nie należy obawiać się ich obecności. Przy obniżonej odporności wywołują zakażenia oportunistyczne.
Kandydoza – przyczyny. Co wywołuje zakażenie grzybami?
Co powoduje szkodliwe namnażanie się grzybów z rodzaju Candida? Najczęstsze przyczyny kandydozy to:
- długotrwała antybiotykoterapia – ten rodzaj leków przyczynia się do wyniszczania flory bakteryjnej, która w normalnych warunkach przeciwdziała namnażaniu się drożdżaków;
- stosowanie źle dobranej antykoncepcji hormonalnej – hormony wchodzące w skład tych tabletek obniżają populację bakterii Lactobacillus, które pomagają utrzymać odpowiednio niskie pH w obrębie pochwy. W podwyższonym odczynie grzyby mogą swobodniej się namnażać;
- chemioterapia i radioterapia – co prawda wyniszcza komórki nowotworowe, ale też zdrowe komórki organizmu, w tym także nabłonek chroniący przed kolonizacją grzybów. Ten rodzaj leczenia jednocześnie obniża odporność, więc organizm staje się bardziej podatny na zakażenia;
- osłabiony system immunologiczny – stan ten może być wywołany przez wiele różnych czynników, do których należą niektóre choroby, operacje i urazy;
- żywienie pozajelitowe;
- zaburzenia hormonalne, np. w trakcie ciąży;
- niewyrównana cukrzyca;
- choroby nowotworowe;
- nadużywanie alkoholu lub narkotyków;
- rany pourazowe i pooperacyjne;
- niewłaściwa higiena miejsc intymnych i reszty ciała;
- duża potliwość pachwin, pod pachami i między palcami dłoni – wilgoć i ciepło sprzyjają rozmnażaniu się grzybów;
- noszenie bielizny ze sztucznych, nieprzepuszczających powietrza materiałów.
Kandydoza – objawy grzybicy
Objawy kandydozy bywają różne, w zależności od miejsca, w którym pojawia się ta choroba. W przypadku kandydozy miejsc intymnych, przeważnie należą do nich:
- świąd;
- pieczenie;
- gorączka;
- obrzęk przy sromie, pachwinach i odbycie;
- serowata wydzielina pochwowa;
- podrażniona, zaczerwieniona błona śluzowa;
- ból pojawiający się podczas oddawania moczu;
- czerwone zmiany na prąciu – grudki, plamki lub pęcherzyki.
Gdy zakażenie się rozprzestrzenia, może obejmować więcej niż jedno miejsce w ciele. Układowa kandydoza objawia się bardziej niebezpiecznymi symptomami, takimi jak:
- zapalenie płuc;
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- zapalenie gałek ocznych;
- stan zapalny wsierdzia, wątroby lub nerek;
- zakażenie ogólne krwi.
Pierwsze oznaki, które mogą wskazywać na chorobę grzybiczą to:
- wzmożone uczucie senności i zmęczenia;
- zaburzenia koncentracji;
- bóle brzucha pojawiające się pozornie bez powodu;
- biegunka;
- wzdęcia;
- infekcje dróg oddechowych, układu moczowego lub narządów płciowych;
- w przypadku grzybicy przewodu pokarmowego, może pojawić się wzmożona ochota na słodycze.
Badanie na kandydozę
Kandydoza może mieć różny przebieg, a jej rozpoznanie nie zawsze jest łatwe. Metody diagnostyczne zależne są od miejsca obecności grzybów. Przeważnie stosuje się dwie główne metody:
- badanie krwi – wskazaniem do pobrania próbki i poddania jej badaniom jest podejrzenie obecności kandydozy układowej i możliwość zakażenia narządów wewnętrznych;
- badanie z kału – umożliwia wykluczenie obecności drożdżaków w jelitach.
W ramach diagnostyki stosuje się badania mikroskopowe, metody mikrobiologiczne, metody genetyczne i serologiczne, czyli wykrywanie antygenów i przeciwciał. Cena takiego badania wynosi około 300 zł. Dostępne są też tańsze testy dostępne w aptekach, jednak są one znacznie mniej skuteczne niż analiza laboratoryjna.
Wynik badania zestawiany jest ze zgłaszanymi przez pacjenta dolegliwościami i ogólną oceną stanu zdrowia dokonaną przez lekarza. Sama obecność grzybów nie jest bowiem jednoznaczna ze stanem chorobowym.
Kandydoza – leczenie drożdżycy
W przypadku wykrycia kandydozy dróg rodnych lub innego jej rodzaju należy zastosować środki do miejscowej aplikacji, przystosowane do zakażonego miejsca. Przykładowo, gdy kandydoza atakuje paznokcie, używa się lakiery. Przy grzybicy przełyku i jamy ustnej stosuje się płyny do płukania. Zakażenie grzybicze skórne wymaga specjalnego kremu, a grzybica pochwy – globulek. Substancje czynne, które skutecznie zwalczają ten rodzaj grzybów to antybiotyki polienowe (nystatyna), echinokandin (kapsofungina) i azole (klotrimazol).
Stan zagrożenia drożdżakami zawsze powinien być przebadany przez lekarza. Wybór metody leczenia również należy powierzyć specjaliście, by zagwarantować sobie jej skuteczność.
Grzybica a dieta
Leczenie kandydozy można wspomóc domowymi sposobami. Skuteczne okazują się pewne zmiany w diecie:
- ogranicz ilość spożywanych słodyczy i cukrów prostych;
- postaraj się całkowicie wykluczyć alkohol;
- zwiększ ilość spożywanych jogurtów z zawartością żywych kultur bakterii;
- przyjmuj probiotyki;
- wyeliminuj wszelkie produkty o bardzo wysokim indeksie glikemicznym;
- unikaj serów pleśniowych, białego ryżu i mąki;
- korzystne dla zdrowia będą takie produkty jak: grejpfrut, pomarańcza, jabłko, morele, cytryna, limonka, jagody, śliwki, brzoskwinie, płatki owsiane, ryż brązowy, kasze, jajka, ryby i warzywa.
Taka dieta jest nie tylko dobrym sposobem na uzupełnienie terapii – możesz też stosować ją w ramach profilaktyki przeciwko kandydozie.
Kandydoza jest chorobą o podłożu grzybiczym. Rozwija się, gdy grzyby zasiedlające niektóre miejsca na ciele człowieka rozmnażają się i tworzą większe kolonie niż jest to normalne u zdrowej osoby. Może do tego dojść na wiele różnych sposobów. Jeśli podejrzewasz u siebie obecność kandydozy, warto od razu skonsultować się z lekarzem. Szybkie rozpoznanie schorzenia umożliwia jego sprawniejsze wyleczenie. Jest to szczególnie ważne w przypadku kandydozy krwi, która stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i życia.
Zobacz także:
