Aseksualizm to pojęcie, którym określa się brak seksualności we wszystkich jej aspektach lub jej znaczną redukcję. Jakie są rodzaje aseksualizmu? Czy uznaje się go za orientację seksualną? Wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu.
O osobach aseksualnych słyszy się ostatnio coraz więcej, chociaż sam aseksualizm nie jest powszechnie znane. W powszechnej świadomości popęd seksualny jest nieodłącznym aspektem ludzkiego życia, a jego brak świadczy o psychicznych lub fizycznych zaburzeniach. Tymczasem nie zawsze tak jest. U niewielkiego odsetka populacji występuje całe spektrum aseksualności, która sprawia, że chęć uprawiania seksu nie występuje u nich nigdy lub prawie nigdy.
Czym jest aseksualizm?
Aseksualność jest zjawiskiem ciągle jeszcze słabo zbadanym, chociaż pierwsze próby jej opisania przypadają na końcówkę lat siedemdziesiątych XX wieku. Poprzez seksualność człowieka rozumie się nie tylko chęć do uprawiania seksu, ale także jego orientację psychoseksualną, tożsamość płciową, intymność czy erotyzm. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu wśród naukowców panował pełen konsensus co do tego, że chociaż może się ona zmieniać na przestrzeni życia, to co do zasady jest niezbywalna.
Pierwsze dane dotyczące rozpoznawania aseksualności jako braku potrzeb seksualnych pochodzą z 1994 roku. Obecnie szacuje się, że w spektrum aseksualizmu może znajdować się od 0,6 do 5% populacji.
Aseksualizm a celibat
Warto zaznaczyć, że aseksualizmu nie powinno się utożsamiać z celową abstynencją seksualną, typową na przykład dla księży katolickich. W takich przypadkach problemem nie jest brak popędu seksualnego tylko celowa rezygnacja z jego czynnego wyrażania.
Osoby aseksualne zazwyczaj nie odczuwają pożądania. Chociaż niektóre z nich mogą odczuwać libido, a nawet uprawiać seks. Nie ono jednak nie jest ono skierowane do innych ludzi, aktywność seksualna wykonywana jest ze względu na własną przyjemność.
Aseksualizm – odmiany
Aseksualizm to szeroka kategoria, a osoby, które się z nią identyfikują, mogą różnić się od siebie skalą odczuwanego pociągu seksualnego. Założyciel stowarzyszenia AVENA (Asexual Visibility and Education Network) David Jim stworzył klasyfikację, która dzisiaj przez niektórych uznawana jest za przestarzałą, jednak wiele osób nadal się z nią identyfikuje.
- typ A – to aseksualista, który posiada libido, jednak jest aromantyczny;
- typ B – nie posiada libido, jednak jest w stanie odczuwać pociąg romantyczny do innych osób;
- typ C – posiada libido i odczuwa pociąg romantyczny, jednak te dwie kwestie są u niego całkowicie niezależne od siebie;
- typ D – nie odczuwa ani ochoty na seks, ani nie czują romantycznego do innych ludzi.
Współcześnie za najbardziej adekwatny uznaje się podział osób aseksualnych ze względu na ich zainteresowania romantyczne, czy raczej tak zwaną orientację romantyczna. Jest ich stosunkowo dużo. Rozróżniamy je ze względu na to, do jakich płci i tożsamości dana osoba odczuwa pociąg romantyczny.
- biromantyczną – do mężczyzn i kobiet
- aromantyczną – całkowity brak potrzeby wchodzenia w takie relacje,
- homoromantyczną – do osób tej samej płci,
- heteroromantyczną – do osób przeciwnej płci,
- skolioromantyczną – do osób niebinarnych
- gynoromantyczną – do kobiet i kobiecych osób niebinarnych
- androromantyczną – do mężczyzn i męskich osób niebinarnych
- panromantyczną – do osób wszystkich płci i tożsamości
- poliromantyczną – do osób o różnych, ale nie wszystkich płciach i tożsamościach
- demiromantyczną – wobec osób, z którymi wcześniej stworzyło się głęboką więź emocjonalną
Istnieje jeszcze jedna klasyfikacja osób aseksualnych, które dzieli ich na dwa typy:
- proseksualne,
- antyseksualne.
Ten drugi typ występuje bardzo rzadko i charakteryzuje go skrajnie negatywny stosunek do wszystkich zachowań seksualnych, nie tylko swoich, ale także dotyczących innych ludzi. Osoby antyseksualne nie tylko same nie chcą współżyć, ale wręcz uważają seks za coś, co trzeba za wszelką cenę omijać.
Czy aseksualizm to orientacja seksualna?
Aseksualizm często określany jest jako czwarta orientacja, tuż obok heteroseksualnej, homoseksualnej i biseksualnej. Naukowcy od wielu lat spierają się o to, czy osoby aseksualne można uznawać za przedstawicieli oddzielnej orientacji i w istocie nie ma na ten temat żadnego konsensusu.
Osoby aseksualne tworzą społeczność. Od 2010 roku posiadają swoją flagę, są coraz bardziej widoczne i coraz częściej mają szansę budować szczęśliwe i zdrowe relacje.
Jak odróżnić aseksualizm od zaburzeń libido?
Brak pociągu seksualnego często można interpretować jako chorobę lub zaburzenie. Przede wszystkim nie jest on zależny od wydarzeń i traum, które zdarzają się na przestrzeni naszego życia. Nie jest powiązany także z potencjalnymi problemami psychicznymi albo zmianami hormonalnymi.
Seksuolodzy są zdania, że osoby aseksualne po prostu rodzą się aseksualne. Brak zainteresowania seksem nie jest patologią i nie kwalifikuje się do leczenia, zakładając oczywiście, że nie jest wynikiem czynników, takich jak:
- zmiany hormonalne,
- przyjmowanie określonych leków.
- depresja,
- przewlekły stres,
- zaburzenia nabyte w wyniku traumy.
Co istotne, aseksualiści są całkowicie zdolni do czynności seksualnych. Ich brak popędu płciowego nie wynika z przejściowych lub przewlekłych problemów z erekcją.
Społeczność aseksualna w Polsce i na świecie
Aseksualiści są trudni do wrzucenia do jednego worka, ponieważ sami identyfikują się w bardzo różny sposób. Prosta definicja, która zazwyczaj sprowadza się do „osób, które nie chcą seksu, ale chcą związku” rzadko pokrywa się z prawdą. Asy mają bardzo różne tożsamości i podejścia, chociażby do kwestii takich, jak masturbacja, czy wschodzenie w relacje.
W Polsce od jakiegoś czasu działa stowarzyszenie Asfera, które zrzesza osoby ze spektrum aseksualności. Głównym celem jej działania jest przeciwdziałanie dyskryminacji oraz szerzenie wiedzy na temat tej orientacji seksualnej. Na świecie od 2001 roku z sukcesem funkcjonuje AVENA (Asexual Visibility and Education Network).
W przeciwieństwie do innych mniejszości, np. homo czy trans, aseksualiści bardzo rzadko poddawani są ostracyzmowi, czy wręcz prześladowaniom. Problemem, na który narzekają najczęściej, jest niewidzialność. Osoby aseksualne rzadko bywają włączane do ruchu LGBT+ a spora część społeczeństwa w ogóle nie ma świadomości o ich istnieniu.
Społeczność osób aseksualnych zrzesza się na blogach i w mediach społecznościowych. W ostatnich latach dosyć popularne są tak zwane aseksualne randki, podczas których osoby w spektrum aseksualności mają szansę poznać się i potencjalnie zbudować podwaliny pod przyszłą relację.
Związek z osobą aseksualną – czy to realne?
Nierzadko osobom alloseksualnym zdarza się zakochać w tych, które identyfikują się jako asy. Wówczas sytuacja jest bardzo trudna. Ludzie aseksualni często budują trwałe i oparte na solidnych fundamentach relacje romantyczne, w których jednak nie ma miejsca na rozbudowane życie erotyczne.
Jeżeli w roli partnera znajduje się osoba alloseksualna frustracja jest niemal niemożliwa do uniknięcia. Asy nie odczuwają pożądania seksualnego do żadne z płci i chociaż są zdolne do stosunków to jednak nie są nimi w żaden sposób zainteresowane. Życie seksualne jest bardzo ważnym elementem związku i jednostronna rezygnacja z niego bywa naprawdę trudna.
Bardzo ważne jest zrozumienie tego, że aseksualisty nie da się wyleczyć ani nawrócić. W związku z tym osoby takie najczęściej szukają relacji z innymi asami lub ewentualnie z ludźmi, którzy posiadają tak niskie libido, że są w stanie zrezygnować z dużej części swojego życia erotycznego.
Aseksualizm – podsumowanie
Brak pociągu seksualnego wobec innych określany jest jako aseksualność (asexuality). Chociaż wśród badaczy nadal nie ma co do tego zgody, to jednak aseksualiści identyfikują się jako odrębna orientacja seksualna. Aseksualizm nie jest chorobą, dlatego nie podlega leczeniu.
W Polsce coraz częściej mówi się o społeczności asów. Rozpoczęcie działania stowarzyszenia Asfera pomogło w zrzeszeniu się społeczności, która wcale nie jest tak mała, jak mogłoby się wydawać. Chociaż osoby aseksualne nie odczuwają pociągu seksualnego, to jednak mogą budować trwałe i szczęśliwe związki romantyczne.
Zobacz także:
- Ile jest orientacji seksualnych i co warto o nich wiedzieć? Poznaj rodzaje orientacji seksualnych!
- Aroace – nie każdy szuka romantycznych relacji. Czym tak naprawdę jest aromantyczność?
- Demiseksualizm – na czym polega ta orientacja seksualna?
- Poliseksualizm – co to za orientacja i jakie osoby się z nią utożsamiają?
- Pangender – płeć, która nie posiada granic. Przekonaj się, kim jest osoba pangender