Bifobia to termin określający dyskryminację osób biseksualnych. Podobnie jak transfobia i homofobia jest zjawiskiem, które może negatywnie odbić się na zdrowiu i komforcie psychicznym osób, przeciwko którym jest skierowana. Jak z nią walczyć? Podpowiadamy!
Dyskryminacja osób o orientacji innej niż heteroseksualna jest zjawiskiem bardzo powszechnym, nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. Zjawiskiem niezbyt szeroko rozpoznanym, które jednak pojawia się bardzo często, także w społeczności LGBT, jest bifobia, czyli uprzedzenia względem osób biseksualnych. Zapoznaj się z artykułem i sprawdź, jak objawiają się bifobiczne działania i jak można im przeciwdziałać.
Czym jest bifobia?
Według badań przeprowadzonych przez IPSOS w 2021 r. ok. 4% ogólnoświatowej populacji określa się jako biseksualne. Osoby o tej orientacji czują pociąg do osób o dowolnej płci, chociaż niekoniecznie w równym stopniu. Niestety, podobnie jak ma to miejsce w przypadku wszystkich osób nieheteronormatywna, biseksualiści często doświadczają braku zrozumienia ze strony środowiska.
Niechęć i nienawiść w stosunku do osób biseksualnych określa się mianem bifobii. Wbrew nazwie, nie polega na rzeczywistym strachu (phobos to greckie określenie oznaczającego fobię lub lęk), a jedynie uprzedzeniu, podobnym do ksenofobii czy mizoginii. Za bifobią nie stoją zatem żadne racjonalne podstawy, a wiara w stereotypy odnośnie osób biseksualnych. Występuje zarówno w ogóle społeczeństwa, jak i wśród osób będących częścią środowisk LGBT.
Określenie bifobia zostało użyte po raz pierwszy w 1992 r. przez badaczkę Kathleen Bennet.
Sposoby manifestowania bifobii
Niechęć do osób o orientacji biseksualnej manifestuje się w bardzo różny sposób. Chociaż w wielu przypadkach pozostaje nierozpoznana, może być bardzo krzywdząca i wpływać na zdrowie psychiczne oraz komfort biseksualistów. Bifobia może objawiać się jako:
- zaprzeczanie istnienia biseksulaności – może polegać zarówno na dyskryminacji wszystkich osób nieheteronormatywnych, jak i przekonaniu o występowaniu wyłącznie dwóch głównych orientacji, hetero i homoseksualnej. Osobom biseksualnym nierzadko zarzuca się niezdecydowanie, ukrywanie bycia gejem lub lesbijką, albo podążanie za „trendami”;
- wymazywanie/niedostrzeganie biseksualności – z języka angielskiego erasure, zjawisko to polega na ignorowaniu lub fałszowaniu dowodów na istnienie osób biseksualnych. Jest ono powszechne zarówno w mediach, jak i środowiskach akademickich, np. wśród historyków, badających biografie znanych osób;
- dyskryminacja w ochronie zdrowia;
- ostracyzm w kręgach społecznych i zawodowych;
- znieważenia, prześladowanie, nękanie;
- molestowanie;
- grożenie przemocą i bezpośrednie ataki.
Wpływ dyskryminacji na osoby biseksualne
Badania wskazują, że przedstawiciele społeczności LGBT są dużo bardziej narażeni na doświadczenie problemów z równowagą psychiczną, w porównaniu z osobami heteronormatywnymi. Te same statystyki wskazują wyraźnie, że osoby bi, znacznie częściej niż geje czy lesbijki, zgłaszają poważne problemy ze zdrowiem psychicznym. Nie bez znaczenia pozostaje tu negatywny wpływ bifobii i związanej z nim odrzuceniem przez bliskich, nękaniem i przemocą. Warto wspomnieć również, że osoby biseksualne:
- rzadziej niż geje i lesbijki decydują się na coming out przed rodziną, współpracownikami i znajomymi;
- czują się nieakceptowani w swoim środowisku społecznym i zawodowym;
- częściej zgłaszają problemy z uzależnieniem od alkoholu i narkotyków;
- są bardziej narażone na doświadczenie przemocy w związku.
Działania przeciwko bifobii
W Polsce działa wiele organizacji, które mają na celu walkę z przejawami dyskryminacji ze względu na orientację seksualną. Do najpopularniejszych należą m.in. Kampania Przeciw Homofobii, Grupa Stonewall, i Stowarzyszenie Miłość nie wyklucza. Poprzez szerzenie wiedzy na temat społeczności LGBTQ+ i walkę ze stereotypami, w tym dotyczącymi orientacji biseksualnej, w społeczeństwie coraz bardziej wzrasta tolerancja i wsparcie dla osób bi.
Nie sposób także nie wspomnieć o ważnych dla osób bi datach; 17 maja, na upamiętnienie usunięcia przez WHO homoseksualizmu z listy chorób, jest obchodzony jako Międzynarodowy Dzień Przeciw Homofobii, Transfobii i Bifobii. Z kolei 23 września jest celebrowany jako międzynarodowy Dzień Widoczności Osób Biseksualnych.
Bifobia – podsumowanie
Bifobia jest zjawiskiem, które opiera się przede wszystkim na niewiedzy i przekonaniu o prawdziwości stereotypów. Zarówno bezpośrednie ataki, jak i ignorowanie istnienia biseksualnych osób sprawia, że wiele z nich boi się wyoutować i doświadcza problemów natury psychicznej. Poprzez szerzenie prawdziwych informacji o osobach bi można natomiast zapobiegać cierpieniu tysięcy jednostek!
Zobacz także:
- Homofobia – nienawiść, która niszczy życia. Sprawdź, czym jest homofobia i jakie są sposoby jej zapobiegania
- Biseksualizm to jedna z trzech głównych orientacji. Przeczytaj i dowiedz się do których płci osoby biseksualne odczuwają pociąg.
- Poliseksualizm – co to za orientacja i jakie osoby się z nią utożsamiają?
- Ile jest orientacji seksualnych i co warto o nich wiedzieć? Poznaj rodzaje orientacji seksualnych!
- Transfobia – nienawiść, która zabija. Sprawdź, z czego wynika uprzedzenie wobec osób transpłciowych